De historie van Carnavals Vereniging de Brikkebekkesch, Sinds 31 januari 1954.

 

 

 

Het wandvullende schilderij “de Brikkebekkesch”
van Bram Grim

De Historie van carnavalsvereniging de Brikkebekkesch.

In het begin van de vijftiger jaren is de Dorpstraat een bloeiende winkelstraat. Slagers, bakkers, groenteboer,
kleermaker, kapper en café’s; alles is in de Dorpstraat van Brunssum gevestigd.
Een aantal ondernemers en enthousiaste burgers waren van mening dat er ook op ander gebied wat meer leven in de brouwerij mocht komen.

Het gevolg hiervan was dat men in vergadering bijeen kwam en de kwestie ter tafel bracht. Uiteindelijk werd besloten een Carnavalsvereniging op te richten.
Allen gingen huiswaarts voor een lunchpauze met de opdracht na te denken over de naam die de nieuwe vereniging zou moeten voeren. Bij terugkomst stelde Annie Savelberg-Dioncré voor om de vereniging “De Brikkebekesch” te noemen.

Met deze naam smeedde zij een ijzersterke band tussen het heden en de tijd dat het ambacht het maatschappelijke en sociale leven in deze regio volledig in haar greep had. In de periode van medio 19 de eeuw tot in het begin van 20 ste eeuw trokken vele Brunssummers jaarlijks voor enkele maanden richting Duitsland om de kost te verdienen als steenbakkers (brikkebekkers).
Het voorstel werd met enthousiasme ontvangen en met algemene stemmen aangenomen.
Over de reden waarom nu juist het besluit werd genomen voor de oprichting van een carnavalsvereniging, doen een paar verhalen de ronde. Een combinatie van die verhalen is waarschijnlijk de juiste, maar aan u de keuze.

Enerzijds is er sprake van onenigheid in de bestaande Brunssumse carnavalsverenigng “de Sjterebach”. Naar werd verhaald had deze vereniging een enigszins elitair karakter waar niet iedereen zich in kon vinden of een plek kon veroveren. Ook manifesteerden de feestelijkheden zich te weinig op “oud Brunssum”.

De oprichting van een eigen carnavalsvereniging is dan geen onlogische stap.
Anderzijds wordt verteld (zoals beschreven in de aanhef van dit verhaal) dat de mogelijkheid van een carnavalsvereniging als beste optie werd gezien om wat leven in de brouwerij te brengen.
Zoals al opgemerkt, een combinatie van de twee verhalen zal wel de juiste weergave zijn.
Daarnaast kunnen we nog opmerkingen dat Brunssum en met name het gedeelte ten noorden van het huidige centrum al een aantal verenigingen rijk was: Gymnastiekverenigingen, voetbalvereniging, scouting en diverse
muziekverenigingen, wat ontbrak was een carnavalsvereniging.

Drie namen van mensen van het eerste uur mogen niet onvermeld blijven:

De heren Funs van Leeuwen, Zef Renckens en Huub Savelberg stonden niet alleen aan de wieg, maar vervulden allen een belangrijke rol in de jaren er na.
In de beginjaren was het gebruikelijk om in de periode voor de drie dolle dagen in diverse café’s een “zitting” te houden.

Een kolderieke avond met scetches, zang en muziek en buuttereedners, veelal artiesten uit eigen huis.
De Brikkebekkesch door de jaren heen.
De officiële oprichtingsdatum van carnavalsvereniging de Brikkebekkesch is op zaterdag 31 januari 1954.
In de statuten was opgenomen dat leden in “Oud- Brunssum” woonachtig moesten zijn.

Dit heeft eind jaren 50, begin jaren 60 nog tot strubbelingen geleid.
Mede-oprichter Huub Savelberg was bestuurslid (vermoedelijk al secretaris maar in elk geval President), maar hij verhuisde vanuit Oud Brunssum naar de Egge!

Huub was zeer principieël en vond dat hij dan geen lid meer kon blijven, ondanks de vele tegenwerpingen van de vele (bestuurs)leden. Gelukkig heeft later een herstel van de
situatie plaatsgevonden en kon Huub het 55 jarig jubileum van de Brikkebekkesch in 2009 nog meemaken.
De vereniging startte onmiddellijk in haar eerste jaar met een prins, Jan I (Jan Lanslots) zwaaide als eerste prins de scepter over het Brikkebekkesch-rijk. De vereniging kent hierdoor het opmerkelijke feit dat jubileumprinsen
(11 e , 22 ste , 33 ste prins enzv.) steeds wordt geproclameerd in het jaar voordat de vereniging verjaart.

We praten bij de Brikkebekkesch dus over een jubileumprins en een prins in het jubileumjaar.
In de daarop volgende jaren werd de scepter gezwaaid door:
1955 Leopold I (Leopold Gommans).
1956 Cor I (Cor Maurits).

Carnaval vierende Brikkebekkesch jaar 1957.
1957 Karel I (Karel Bosch).
1958 De gezamenlijke carnavalsverenigingen van Brunssum besluiten dat de verenigingen op toerbeurt de stadsprins zouden leveren. Brikkebekkeschprins Jacob I (Jacob Vrolings) viel de eer te beurt om als eerste stadsprins de scepter over heel Brunssum te zwaaien.
Jacob Vrolings vormde vervolgens een tweetal periodes als president het boegbeeld van de vereniging.
Eerst in de zestiger jaren en nadien van 1980 tot aan zijn plotseling overlijden in 1988. Daarnaast trad hij regelmatig op als buutereedner.
1959 Joep I (Joep Bosch).
1960 Thijs I (Thijs Herings).
1961 Jo I (Jauke Potma).
1962 Jos I (Jos van Oppen).
1963 Hein I (Hein Schröder) stadsprins. Zef Renckens is in deze periode president.
1964 Jan II (Jan Rademakers).
1965 Ger I (Ger Aelmans).

Brikkebekker Huub Savelberg is betrokken geweest bij de oprichting van de BCL

(Bond Carnavalsverenigingen Limburg) in 1965 en het EKV (de EuropaKarnaval) in 1966.
Vanuit deze initiatieven en deelname, hebben de Brikkebekkesch vele reizen en uitwisselingen kunnen maken met verenigingen buiten Limburg, in Duitsland en vooral in België.
Vooral in de beginjaren, de eerste ca. 10 jaar van het bestaan van de Europakarnaval, zal bij
menig (oud) lid de reizen naar bijvoorbeeld Tienen, Aarschot, Leuven, Brugge en vele andere
plaatsen nog zeer positief in het geheugen staan.
1966 Herman I (Herman Hellenbrand).
1967 Karel II (Karel Kervinck) stadsprins. Zijn prinsenwagen had Brunssum parel van de mijnstreek als thema.
1968 Jan III (Jan Bosch).
1969 Toon I (Toon Finger).
1970 Lambert I (Lambert Hoek).
De zeventiger jaren kenmerkten zich door de organisatie van een aantal grootse verbroederingsfeesten,
waarbij zelfs de TV aanwezig was!

Deze verbroederingsfeesten hadden een euregionaal karakter,
waardoor tot op heden nog steeds internationale contacten bestaan.

Tevens werd vanaf het prille begin van c.v. de Brikkebekkesch door de vereniging de jeugdcarnaval in het leven geroepen welke in 1980 werd overgedragen aan het huidige Kinder Optocht Kommitee (KOK) in Brunssum.

1971 Math I (Math Schuivens) stadsprins. Tijdens zijn prinsenschap gebeurde een ongeluk met de carnavalswagen. De Brikkebekkesch togen op carnavalsdinsdag met een carnavalswagen voorstellend een blauwe schuit naar Schinveld om het oplaten van de geet bij te wonen. Op de terugweg kantelde de schuit bij het nemen van de bocht Boschstraat-Bouwbergstraat. De reden van het ongeluk was een samenloop van omstandigheden. Het nemen van de bocht en de bemanning van de schuit die allen aan een zijde stonden om naar het personeel van Curvers Plastics te zwaaien. 2 Mensen moesten naar het
ziekenhuis vervoert worden, de een met een schedelbasisfractuur en de ander met een dubbele beenbreuk. De overige opvarenden waren gelukkig ongedeerd.

Direct na het ongeval hebben Stadsprins Math en president Huub Savelberg alle verdere aktiviteiten van de vereniging afgelast.
1972 Toon II (Toon Pierik).

Op 9 juni 1972 werd C.V. de Brikkebekkesch koninklijk goedgekeurd.

1973 Pierre I - Ria I (Pierre en Ria Roberts) het eerste prinsenpaar van c.v. de Brikkebekkesch.
1974 Wiel I (Wiel Schuivens).
1975 Jeu I (Jeu Kuipers) stadsprins.
1976 Wim I (Wim Jacobs).
1977 Jan IV (Jan Schuivens).
1978 Jack I (Jack Savelberg).
1979 Luuk I (Luuk Massin); Huub Savelberg wordt voor zijn vele verdiensten benoemd tot erepresident.
1980 Leo I (Leo Aelmans) trekt als stadsprins in een strijdwagen door Brunssum. Jacob Vrolings keert terug als president.
Het behoud van de wijk Rozengaard, een stukje oud – Brunssum: Stadsprins Lei Aelmans metselde een gedenksteen in de gevel van een woning aan de Kasteelstraat in.

Dit bracht enige beroering binnen het gemeentehuis. Een reden voor President Jacob Vrolings om 4 jaar later bij zijn speech tijdens de sleuteloverdracht te refereren aan de commotie. Daarbij wees hij fijntjes op een passage in een gedenkboek van de woningvereniging waarin een foto van het betreffende feit was gepubliceerd met het onderschrift

“de Rozengaard gerenoveerd en wel een mooie plek om te wonen”.

1981 Harry I (Harry Joosten).
1982 Antwan I (Antwan Hermans).
1983 Ben I (Ben Hamers).
1984 Wim II (Wim Capellen).
1985 Wiel II (Wiel Roeselers) stadsprins; de stadsprinsenwagen is een statige zwaan.
De nagedachtenis van Pastoor Moonen en het in ere herstellen van de oude markt.
Stadsprins Wiel Roeselers refereerde in zijn proclamatie aan het belang van pastoor Moonen voor de Brunssumse historie. Enige jaren later werd een nieuwe straat tegenover de Gregoriuskerk naar de pastoor vernoemd. Ook wees hij op de toestand waarin de oude markt zich al jaren bevond. 20 jaar later vond de gemeente de moed om het plein te renoveren, de zo gewenste winter-kermis werd echter niet naar het vernieuwde plein verplaatst.
1986 Arno I (Arno Capellen).
1987 Leo II (Leo Holthuijsen) regeerde in het jubileumjaar waarin het 33-jarig jubileumfeest werd gevierd met
gala-avond in d’r Brikke Oave.

Bij gelegenheid van zijn aftreden schonk prins Leo de vereniging een nieuwe scepter. Een prachtig houtsnijwerk voorstellende een brikkeoave en brikkebekker.
De oud prinsen van de vereniging schenken de vereniging een nieuwe prinsenketting.
1988 Rene I (Rene van der Beek). De Brikkebekkesch (met name Leo Aelmans en Wiel Roeselers) staan, samen met de buurtvereniging “Oud Broenssem” en kastelein Huub Eggen, aan de wieg van het klonetreffe van de ouwe mert.

Na het plotselinge overlijden van Jacob Vrolings wordt Wiel Roeselers president.
1989 Stadsprins Sjef I (Sjef Claus) mag tijdens de carnavalsoptocht in een enorme vlinder plaats nemen.
1990 Harrie II (Harrie van der Beek).
Hadden de Brikken door de jaren heen al een goede naam als wagenbouwers, in 1990 melde kunstenaar
Bram Grim zich als lid aan bij de vereniging. Er volgden prachtige wagens. Ontworpen door Bram en gebouwd onder leiding van Harrie van der Beek, een gouden team.

De pauwenwagen en de liggende nar, zomaar twee voorbeelden van prachtige carnavalswagens. Daarnaast maakte Bram met hulp van Harrie het
enorme schilderij van de Brikkebekkesch, dat vele jaren de narrentempel sierde.
1991 Roger I (Roger Janssen); vanwege de golfoorlog werd het zonder optocht een “uitgekleed” seizoen.
1992 Jilles I (Jilles Brouwer).
1993 Ton I (Ton Ummels).
1994 Hein II ( Hein Roex) stadsprins: In de optocht is Hein te bewonderen in de prachtige pauwenwagen,die nog vele jaren in diverse optochten in de regio de show heeft gestolen.
In het begin van de negentiger jaren werd het vijverpark bedreigd door de bouw van een 58 meter hoge woontoren aan de rand van het Lindeplein. Dit leidde tot de oprichting van de “vijververeniging” een belangenorganisatie die ijverde voor behoud van het vijverpark.

De Brikkebekkesch togen in 1994 met stadsprins Hein Roex en zaate hermenie ’t Klinkt neet naar de vijver en schepte met een aalschep een flinke hoeveelheid vijverwater in grote gistingsflessen. Vervolgens werd het water in wijnflessen gebotteld
en voorzien van etiketten “eau du pont”.

Tijdens de sleuteloverdracht werd een fles aan de burgemeester
aangeboden en werd de hoop uitgesproken dat het geen relikwie zou worden.
1995 Hans I (Hans Logister).
1996 Lei III (Lei van Bun).
1997 Karel II (Karel Hellenbrand).
1998 Ad I (Ad Erkens).
Het 44 jarig bestaan van C.V.de Brikkebekkesch. werd met medewerking van vele buitenlandse verenigingen gevierd. Tevens werd in het kader van het 44-jarig bestaan door c.v. de Brikkebekkesch op ieder huisnummer 44 in Brunssum een roos gebracht. Een geste die met verbazing en dank door de bewoners werd aanvaard.
Ook werd in het kader van het 4 x 11 jarig bestaan in de burgerzaal van het gemeentehuis een expositie gehouden met als titel: “van brikkebekkesj tot C.V. de Brikkebekkesch” Een tentoonstelling die de historie van het beroep brikkebekker en de historie van de carnavalsvereniging in de spotlights zette. Pikant detail was dat in de archieven van de gemeente Brunssum nauwelijks iets over dit beroep te vinden was. Een metier
wat toch decennia lang het leven in Brunssum beheerst heeft. Na de expositie bood president Wiel Roeselers de burgemeester een archiefmap aan met de historie van het beroep.
1999 Roger II (Roger Roberts). Wiel Roeselers geeft het presidentenschap over aan Rene Hameleers
2000 Jolanda I (Jolanda van der Bult) prinses. Voor de eerste keer proclameren de Brikkebekkesch een prinses.
Jolanda mag als “milenniumprinses over het Brikkenrijk regeren.
2001 Jack III (Jacky Holtjer).
In 2001 aanvaardde Wethouder Goof Janssen het beschermheerschap van de vereniging.
2002 John I (John Beckers)stadsprins en dreigestirn.
De Brikkebekkesch proclameerden in januari 2002 met John Beckers haar 11e stadsprins als John I in het eerste officiële driegestirn van de Brikkebekkesch.

Met jonkvrouw Lei Aelmans en boer Pierre Roberts.
2003 Bram I (Bram Windels).
2004 Jens I (Jens Aelmans).
2005 Wiel III (Wiel Hugens).
Het standbeeld van een Brikkebekker op de oude markt: Een droom van twee Brikkebekkesch: Leo Aelmans en Wiel Roeselers ijverden in de tachtiger jaren voor een monument in de Rozengaard. In eerste instantie werd gedacht aan een brikke-oave, die als monument voor de Brikkebekker en c.v. de Brikkebekkesch en t evens als kinder-speeltoestel kon dienen. Het idee werd op enig moment door de gemeente niet ontvankelijk verklaard. De mogelijkheden voor oneigenlijk gebruik door met name de
oudere jeugd (bijvoorbeeld brandstichting) werden te gevaarlijk geacht.

Bij de renovatie van de Oude Markt (2005) verscheen, mede dankzij de inzet van beschermheer en wethouder Goof Janssen, een prachtig beeld van de Brikkebekker op de oude markt.
2006 Peter I - Wies I (Peter en Wies Reimersdahl) stadsprinsepaar.
2007 Karel IV (Karel Rademakers).
2008 Jo I - Tonia I (Jo en Tonia Dekkers) prinsenpaar.
2009 Francis I (Francis Hugens) prinses.

Tijdens het 55-jarig jubileum van de Brikkebekkesch stond het beeld model voor een prachtige pin.
Misschien wel Brunssums mooiste ooit.
2010 Marc I (Marc Hellenbrand) stadsprins.
2011Math II - Sandra I (Math en Sandra Kramer) prinsenpaar.
2012 Daniël I (Daniël Groeneveld).
2013 Marcel I - Cindy I (Marcel en Cindy Bok) prinsenpaar.

Jo Dekkers wordt president.
2014 Richard I - Sandra II (Richard en Sandra Stolarski) stadsprinsenpaar.
2015 Prinses Ilona.
2016 Prins Wesley.
2017 Prins Jeroen.
2018 Stadsprins Roger 3, Driegestirn.
2019 Prins Danny.
2020 Prinsenfamilie Ivo en Manon, Bram, Lieke.
2021 Stadsprinsenpaar Frank en Nicole.

Met dank aan © Auteur: Dhr.Wiel Roeselers.